Zdzisław Radomski

---

Życiorys

Zdzisław Radomski przyszedł na świat w skromnej rodzinie robotniczej, gdzie jego ojciec Michał pracował jako blacharz. Uczył się w szkole podstawowej w Inowrocławiu, a następnie kontynuował edukację w gimnazjum na ulicy Stanisława Staszica 8 w Poznaniu. Już od najmłodszych lat jego zainteresowania obejmowały balony, szybowce oraz samoloty, co znalazło odzwierciedlenie w jego pasji do lotnictwa. Szczególnie fascynowały go pokazy lotnicze odbywające się na poznańskim lotnisku Ławica.

Po ukończeniu matury w 1935 roku, zgłosił się na ochotnika do wojska, aby rozpocząć służbę w lotnictwie. Początkowo uczestniczył w dywizyjnym kursie podchorążych rezerwy piechoty w Gnieźnie, a następnie kontynuował szkolenie w Szkole Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie. W ciągu roku zdobył umiejętności pilotażu, przechodząc podstawowy kurs na samolotach RWD-8 oraz PWS-16. W 1936 roku rozpoczął studia w Wyższej Szkole Handlowej w Poznaniu, jednak zrezygnował po roku, aby ukończyć kurs instruktorów lotniczych w Warszawie. Następnie pracował jako instruktor pilotażu w „Szkole Orląt” w Dęblinie aż do sierpnia 1939 roku, kiedy to otrzymał przydział w 3. pułku lotniczym w Poznaniu w stopniu kaprala podchorążego.

W dniu 1 września 1939 roku, po wybuchu II wojny światowej, Radomski wraz z personelem poznańskiej Bazy Lotniczej Nr 3 przekroczył granicę rumuńską, gdzie został internowany. Udało mu się jednak uciec z obozu i przez Jugosławię oraz Włochy dotarł do Francji. Tam, po krótkim pobycie w Paryżu, znalazł się w polskiej bazie lotniczej w Lyon-Bron. W grudniu 1939 roku awansował na podporucznika i 2 marca 1940 roku rozpoczął naukę w szkole lotniczej w Pau. Podczas kampanii francuskiej pełnił służbę w obronie tego miasta w ramach klucza myśliwskiego uzbrojonego w samoloty Dewoitine D.500.

Po klęsce Francji, przez Morze Śródziemne, udał się do Oranu w Afryce Północnej, a następnie pociągiem do Casablanki. Z Anglii dotarł do Liverpoolu w drugiej połowie sierpnia. Po przybyciu został przydzielony do polskiej bazy lotniczej w Blackpool. W marcu 1941 roku rozpoczął przeszkolenie myśliwskie w Old Sorum, a po jego zakończeniu trafił do 55 Operational Training Unit (OTU) w Unsworth. W styczniu 1941 roku ukończył kurs myśliwski i został skierowany do 32 dywizjonu RAF w Angle w rejonie Bristolu, gdzie osłaniał konwoje morskie. W sumie wykonał 38 lotów w ramach zabezpieczania transportów morskich.

Przełomowym momentem w jego karierze był przydział do 306 dywizjonu myśliwskiego „Toruńskiego” na przełomie lipca i sierpnia 1941 roku. 14 sierpnia 1941 roku, w trakcie osłony bombowców przed atakującymi myśliwcami, zestrzelił swojego pierwszego Messerschmitta Me-109. Zaledwie dwa dni później, podczas operacji Circus 74, znów odnotował sukces, usuwając kolejną maszynę wroga z nieba.

27 sierpnia podczas lotu nad Francję, w rejonie Calais, Radomski został ranny, kiedy jego samolot został zaatakowany. Ponad wszystko zaniepokoił się stanem swojej lewej ręki, która była postrzelona i zwisała bezwładnie. Po lądowaniu w Anglii i natychmiastowej interwencji medycznej, przeszedł transfuzję krwi oraz amputację ręki, co uratowało mu życie, lecz uniemożliwiło dalsze latanie w warunkach bojowych.

Po tygodniu opuścił szpital i zgłosił się do dywizjonu. Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych, gen. Władysław Sikorski 28 października 1941 roku odznaczył go Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. W marcu 1942 roku Radomski meldował się na lotnisku RAF w Grangemouth, aby przystąpić do polskiego szkolnego dywizjonu myśliwskiego w 58 OTU. Wkrótce po ukończeniu kursu nawigatorów, objął dowodzenie myśliwcami w sektorze Kirton in Lindsey, gdzie obsługiwał różne dywizjony, w tym 307 dywizjon „Lwowskich Puchaczy” i 317 dywizjon „Wileński”. Po roku przeniósł się do 11 Grupy Myśliwskiej w Uxbridge w pobliżu Londynu, gdzie podjął stanowisko dowódcze.

15 lutego 1944 roku został zwolniony z Polskich Sił Powietrznych w stopniu porucznika. Po wojnie, z uzyskanym zezwoleniem od władz Londynu, otworzył bar Klub Orła Białego dla polskich pilotów. W tym czasie zawarł związek małżeński z Szwajcarką Judith Marie Morrison.

W 1946 roku Radomscy postanowili wrócić do Polski, podróżując na statku „Sobieski”. Osiedli w Poznaniu, gdzie Zdzisław założył firmy produkujące szale oraz kartonowe opakowania. Jego żona została aresztowana 4 czerwca 1948 roku i odsiedziała trzy lata w więzieniu. Kilka dni później sam Radomski został zatrzymany przez UB, jednak nie połączono go ze sprawą swojej żony, lecz oskarżono o przestępstwa gospodarcze, za co skazano go na rok więzienia. Po wyjściu z zakładu karnego znalazł pracę jako księgowy w Fabryce Wyrobów Cukierniczych Goplana.

Później, po uwolnieniu żony, oboje zdecydowali się na ucieczkę na Zachód. Po rozwodzie, Judith odzyskała swoje szwajcarskie obywatelstwo i wyjechała do Wielkiej Brytanii, podczas gdy Zdzisław, pod pretekstem leczenia, udał się do Zakopanego, skąd również uciekł. Ponownie odnaleźli się w Londynie, gdzie otworzyli lokal Coffe Inn.

Radomski zajął się również działalnością gospodarczą na rynkach europejskich, północnoamerykańskich oraz na Wyspach Bahama, gdzie próbował zakładać linię lotniczą lub budować hotele. W 2000 roku, 20 stycznia, Zdzisław Radomski zmarł w Oakville w Kanadzie, pozostawiając po sobie bogatą historię wojskową i biznesową.

Zwycięstwa powietrzne

Zdzisław Radomski, wybitny pilot, zyskał uznanie na liście Bajana, gdzie zajął 293. miejsce.

W swoim dorobku posiadał potwierdzone zestrzelone maszyny wrogie, a w szczególności jeden samolot nieprzyjacielski, który został uznany za zestrzelony.

W szczególności, 16 sierpnia 1941 roku, w trakcie swojego zadania, zestrzelił, doskonałego Bf 109, pilotując Spitfire IIA nr P8078 (oznaczenie UZ-R).

Ordery i odznaczenia

Zdzisław Radomski został uhonorowany szeregiem ważnych odznaczeń, które świadczą o jego dzielności i zasługach.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 9236,
• Krzyż Walecznych,
• Odznaka za Rany i Kontuzje,
• Polowa Odznaka Pilota nr 840.

---

Oceń: Zdzisław Radomski

---